Nëse pasta është e dëmshme, pse italianët jetojnë kaq gjatë? Ekspertët shpjegojnë paradoksin mesdhetar
Debati rreth ndikimit të pastës në shëndet ka qarkulluar prej kohësh, por të dhënat e fundit tregojnë se disa nga zonat më jetëgjata në botë ndodhen pikërisht në Itali – vendi që njihet si shtëpia e pastës. Rajone si Liguria në veri dhe ishulli i Sardenjës, i njohur si një nga “Blue Zones”, kryesojnë listën europiane të jetëgjatësisë, duke ngritur pyetjen: si është e mundur që njerëzit që hanë pothuajse çdo ditë makarona jetojnë më gjatë se pjesa tjetër e Evropës?
Sipas nutricionistëve, sekreti nuk qëndron te pasta vetë, por te mënyra se si italianët e konsumojnë. Në këto zona, porcionet janë të vogla, pasta është gjithmonë “al dente”, dhe kombinohet me ushqime të freskëta si perime, peshk dhe vaj ulliri ekstra i virgjër. Ky kombinim ul indeksin glicemik dhe mbron shëndetin kardiovaskular, duke e bërë pastën pjesë të një vakti të ekuilibruar, jo një “bombë kalorike”.
Një tjetër faktor kyç është vetë dieta mesdhetare, e vlerësuar ndër më të shëndetshmet në botë. Banorët e Ligurisë dhe Sardenjës konsumojnë rregullisht bishtajore, fruta deti, arra, bukë të thjeshtë, dhe shumë pak ushqime të përpunuara. Mishi i kuq përdoret rrallë, ndërsa produktet e përpunuara pothuaj mungojnë. Në këtë kontekst, pasta nuk është problem – është thjesht një komponent tradicional brenda një stili ushqimi të balancuar.
Edhe mënyra e jetesës luan një rol të rëndësishëm. Në zonat më jetëgjata të Italisë, njerëzit ecin shumë, kryejnë aktivitet fizik natyrshëm përmes ritmeve të përditshme, dhe ruajnë lidhje të forta sociale. Stresi është i ulët, ndërsa komuniteti dhe familja mbeten shtylla kryesore të jetës së përditshme. Të gjitha këto faktorë ndikojnë drejtpërdrejt në jetëgjatësi.
Ekspertët theksojnë se ideja se “pasta është e dëmshme” nuk qëndron nëse konsumohet me masë dhe në kombinime të shëndetshme. Problemi lind zakonisht kur porcionet janë të mëdha, shoqërohen me salca të rënda dhe ushqime të përpunuara – një model i ndryshëm nga ai tradicional italian. Prandaj, pasta në vetvete nuk është armik i shëndetit, përkundrazi, mund të jetë pjesë e një diete të shëndetshme kur përgatitet si duhet.
Në përfundim, paradoksi italian nuk është paradoks fare: jetëgjatësia e lartë e këtyre rajoneve lidhet me balancën midis ushqimit, aktivitetit fizik dhe stilit të qetë të jetesës. Italianët nuk jetojnë gjatë sepse hanë pasta – ata jetojnë gjatë sepse e kanë mësuar të gjithë jetën si të jetojnë në ekuilibër.